Bekir Ağırdır: ‘Ezber bozma zamanı’

Bekir Ağırdır, seçimlere giderken toplumun önceliğinin iktisat olduğunu, muhalefetin ise bu mevzuda topyekûn bir bakış açısı ile ezber bozmadığı sürece, seçmene itimat veremeyeceğini yazdı. Devletin, mahallî idarelerin, sivil toplumun ve özel sermayenin işbirliği ile mahallî kalkınmaya öncelik verilmesi gerektiğine dikkat çeken Ağırdır, devletin yine yapılandırılması, yeni bir ekonomik model ve şeffaflık bahislerinde ezber bozacak yaklaşımlara gerek olduğunu söz etti.

“Eski zihin haritalarını, kodlarını, ezberlerini tekrar üretmenin tahlil olmayacağını” belirten Bekir Ağırdır’ın Oksijen’de yayınlanan “Ezber bozma zamanı” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:

“Ekonomik ıslahat programının birinci hususlarının mıntıka paklığı manasına gelecek acil önlemler olacağı malum. İktisatta kurum ve kuralların yerli yerine oturtulması ve enflasyonun düşürülmesi en acil hususlar. Muhtemelen muhalefetteki her bir partinin bu bahisteki teknik teklif ve programları ve tahminen de aday takımları hazır. Lakin asıl ekonomik ıslahatların temel gayeleri ve unsurlarında yeni bir zihin haritasına gereksinim var.

YEREL KALKINMA STRATEJİSİ

Karşımızda üç Türkiye var. Bu üç Türkiye, ekonomik aktörleri, ulusal kalkınma sürecinde geldikleri kademe ve ekonomik refahın paylaşımı bakımından farklı. Birebir vakitte üç Türkiye sosyolojisi, demografisi, hayat usulleri, pahaları ve pratikleri bakımından da farklı. Bu farklılıkları dikkate alan bir strateji, klâsik bölgesel kalkınma yaklaşımından ya da üretim ve yatırımın tümünün özel teşebbüslere bırakılmasından öte bir hamleyi gerektiriyor.

Güneydoğu’da, Doğu’da ya da sadece Şırnak’ta değil Kırşehir’de de devletin, lokal idarelerin, sivil toplumun ve özel sermayenin ortak olduğu yeni bir mülkiyet, iş ve yatırım modeline muhtaçlık var. Bunun için bir ulusal stratejinin, yeni mahallî kalkınma stratejisinin oluşturulması gerekiyor.
Kamu mülkiyetindeki işletmelerin yarattığı sıkıntıları gereğince yaşamıştık. Öte yandan bugün devletin takviyesi, mahallî idarelerin katılımcılığı, sivil toplumun iştiraki ve kontrolü, özel teşebbüsün sermaye katkısı olmadan üç Türkiye’nin ikisinde mahallî kalkınmanın dinamikleri de aktörleri de yok yahut kâfi güç ve kapasitede değil.

Büyüme fetişizmine kapılmayalım ancak üretimi yerelleştirerek yaygınlaştırmadan, sermaye monopollerinin ve partizanlığın denetimine kaptırmadan yeni bir lokal kalkınma stratejisi geliştirmek zorundayız.

DEVLETİN YİNE İNŞASI

İkinci büyük zihni kopuş toplumsal devletin inşası için gerekli. Yoksulluğun kalıcılaşması hem ulusal hem global bir problem. Ülkeler ortası kalkınma ve refah farkları kalıcılaştığı üzere her ülkenin kendi toplumsal kesitleri ortasındaki adaletsizlik ve yoksulluk da kalıcılaşıyor. Bu nedenle yoksullukla gayret üzerine global ölçekte değerli tartışmalar, arayışlar, eforlar var. Geçimi, eğitimi, sıhhati ve barınma hakkını onurlu hayat hakkı olarak gören, yardım mantığından değil onurlu hayat hakkı üzerinden yine düşünen bir zihni kopuş kaçınılmaz.

Onurlu hayat hakkının ögeleri olarak her bir yurttaşın minimum geçimi, eğitim-sağlık-barınma imkan ve masraflarının anayasal bir hak olarak tanımlanması, sağlanması, anayasa ile kurallara bağlanması sağlanmadan, tümüyle kar maksatlı işlere bırakarak sürdürülebilir olması mümkün değil.

Bu mevzuda da neleri eksik, yanlış yaptığımıza dair gereğince tecrübe biriktirdik. Bugün geldiğimiz noktada hayatta ve hayata dair her alanda fırsat eşitliğinin kalmadığı, o nedenle her bireyin kendi ferdî hayatını sürdürme uğraşıyla ümitsizliğe, bencilliğe, lümpenliğe, kayıt dışılığa, ahlaki savrulmaya teslim olduğu noktadayız.

Yeni toplumsal devlet, eğitimde, her bir yurttaşın okuyabildiği yere ve vakte kadar muhtaçlığını garanti etmek, sağlamak zorunda. Yeni toplumsal devlet, sıhhatte, her bir yurttaşın ömür uzunluğu sıhhat hizmetlerine, doktora, ilaca erişimini garanti etmek zorunda. Bunun ön kuralı devleti tekrar kurgulamak, devletin düzenleyici rollerini, standart belirleme ve denetleme rollerini yine tanımlamak ve düzenlemek.

Bugün iktisatta ve toplumsal hayatta devletin, mahallî idarelerin ve sivil toplumun iştiraki, rol paylaşımı, kontrol ve hesap verebilirliği tarifli yeni bir modele muhtaçlık var. Bu türlü bir zihni kopuş ve yeni model olmadan nakdi yardıma, tüketimde vergi indirimlerine, mali borç affı vaatlerine dayalı bir ekonomik programla başarılı olmak mümkün değil.

ÖN KAİDE TOPLUMSAL UZLAŞMA

Asıl değerli üçüncü zihni kopuş ise bunlar dahil tüm bir ekonomik model, tekrar inşa siyasetleri için toplumsal uzlaşmayı ön kaide kabul etmek olur. Topluma seçimden evvel bunları, maksatları, unsurları anlatmadan, topluma karşı tüm bu süreçleri hangi kurumlar, hangi kurallarla yöneteceğinize dair taahhütte de bulunmadan, toplumun kabul ve takviyesini bu yoldan aramadan seçimi kazanmak da sonrasında başarılı olmak da mümkün olmayacak.

Dördüncü zihni kopuş devletin aktif devlet olarak, hesap verebilirliğin, şeffaflığın, katılımcılığın temel olduğu biçimde yine tanımlanması olacak. Sadece devletin değil birebir vakitte mahallî idarenin, sivil toplumun, siyasetin tariflerinin, kurallarının, yetki ve sorumluluklarının tekrar tanımlanması, tasarlanması, yapılandırılması gerekiyor. Eski kodları ve rolleri ile devletin de siyasetin de kalkınmayı, demokrasiyi inşa edebilmesi mümkün değil. Sıkıntıların büyük kısmının kaynağı bizatihi devletin ve siyasetin eski kodları aslında.

Bu derece kapsamlı yine inşa periyodu yaşanmadan var olan problemlerimizin çözülebilmesi mümkün değil. Problemleri da yokmuş üzere düşünerek, eski zihin haritalarını, kodlarını, ezberlerini yine üreterek toplumsal barış, huzur ve iyiliğe ulaşmak mümkün değil. Siyasetin aradığı sihirli vaat, çılgın proje günlük hayata dair vaatler değil zihin haritalarında evvelce hakikaten kopuşla, yeni zihin haritalarıyla mümkün olacak. ” (YAZININ TAMAMI)